Umowy cywilnoprawne, czyli „śmieciówki” w polskim prawie

Prowadząc działalność gospodarcza lub ubiegając się o wymarzona pracę należy przed zatrudnieniem pracownika lub rozpoczęciem wykonywania obowiązków zawodowych podpisać odpowiednią umowę na podstawie stosunku pracy, opartą na przepisach Kodeksu cywilnego. Obecnie bardzo często mamy do czynienia z tzw. umowami śmieciowymi, a więc umowami zlecenie oraz umowami o dzieło. Co w praktyce oznaczają one dla pracownika oraz pracodawcy?

Umowy cywilnoprawne a Kodeks pracy

W art. 22 Kodeksu pracy czytamy, że przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Zarówno umowa zlecenie, jak i umowa o dzieło, zaliczane do umów cywilnoprawnych, nie są traktowane jako umowy o pracę, a tym samym nie podlegają przepisom Kodeksu pracy. W przypadku tego rodzaju umów nie można mówić o zatrudnieniu, pracowniku, pracodawcy czy też stosunku pracy. Jednak ich największą zaletą są niższe koszty pracodawcy oraz samego pracownika.

Umowa zlecenie

Popularna obecnie umowa zlecenie (art. 734-751 Kodeksu cywilnego) to jeden z rodzajów umowy nazwanej. Mówi o tym szczegółowo Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, gdzie za umowę zlecenie uznaje się zobowiązanie przyjmującego zlecenie (zleceniobiorca) do wykonania określonej czynności prawnej dla osoby zlecającej (zleceniodawca). Zawarcie umowy zlecenie następuje w momencie złożenia przez obie strony zgodnego oświadczenia woli. Tego rodzaju umowa jest umową tzw. starannego działania, w wyniku której zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonej czynności na rzecz zleceniodawcy. Podczas zawierania umowy strony porozumiewają się również w sprawie rodzaju czynności, ich zakresu, ramy organizacyjnej oraz wynagrodzenia za wykonane czynności. W przypadku tej formy umowy cywilnoprawnej zleceniobiorca nie ponosi odpowiedzialności za bezpośredni efekt wykonanej czynności.,/p>

Umowa o dzieło

Umowa o dzieło (art. 627-646 Kodeksu cywilnego), nazywana również umową rezultatu, to umowa o wykonanie „dzieła”, która dotyczy jednorazowego wykonania czynności, mającej na celu osiągniecie z góry założonego rezultatu. Dzieło zawarte w umowie musi mieć co najmniej częściowy charakter materialny. Umowę o dzieło można zawrzeć zarówno ustnie, jak i pisemnie. Co ciekawe, zleceniobiorca nie musi wykonywać dzieła osobiście (chyba że umowa przewiduje inaczej), jednak jest on odpowiedzialny za wynik końcowy wykonany przez osoby trzecie.